- Nowy Jork
- Analiza ofert
- Zakup
- Klasyfikacja figur Stautona wg wielkości
- Portale
- Ciekawe zestawy figur:
Nowy Jork
Postanowiłem zrelacjonowć moje zabiegi wokół zakupu figur szachowych, albowiem niektóre z nich stanowiły dziwne zbiegi okoliczności.
Opowieść należałoby zacząć od jednej z moich wizyt w księgarni wydawnictwa Rizzoli w latach 80-tych ubiegłego wieku. Wtedy znajdowała się przy 31 W. 57 Street:
Dzisiaj nad historycznymi kamienicami, z których jedna mieściła księgarnię, wznosi się manhatański ołówkowiec. Byłem oczarowany jej wnętrzem i odwiedzałem ją od czasu do czasu. Podczas jednej z takich wizyt, na którymś ze stołów jak na fotografii wyżej, zobaczyłem rozstawione na szachownicy wspaniałe duże figury wykonane z drewna. Wtedy tego jeszcze nie wiedziałem, ale były to model Stauntona, po raz pierwszy wprowadzony na rynek w 1849 roku:
Z pewnością wyglądały nieco inaczej, ale bez wątpienia był to wariant klasycznego modelu. Nie pamiętam ceny (być może mam ją odnotowaną w dzienniku z tamtych lat), ale to że były horendalnie drogie (kilkaset dolarów) utkwiło mi dobrze w pamięci. Z charakterystycznym optymizmem, z którym odnosiłem się wtedy do przyszłości, powiedziałem sobie, że kiedyś stanę się właścicielem podobnego kompletu.
Analiza ofert
No i ten czas nadszedł po niespełna 40 latach. Dwa impulsy spowodowały, że przypomniałem sobie moje marzenie sprzed lat. Serial The Queen's Gambit, który obejrzałem z wielkim zainteresowaniem oraz 3 partie, które zagrałem z S korzystając z serwisu portalu chess.com. To on wyszedł z tą inicjatywą. Pod wpływem serialu postanowił nauczyć się grać w szachy.
Zabrałem się do poszukiwań w internecie. Rozważałem następujące oferty:
(1) Drewniane figury szachowe STAUNTON 6 obciążane, podklejane filcem (wysokość króla: 98 mm). Deska turniejowa, drewniana, intarsjowana nr 6 (wymiary deski: 55 x 55 x 2cm, wymiary pola: 56 x 56 mm). Drewniana kasetka. Cena: 299 zł.
(2) Drewniane figury szachowe STAUNTON 6 obciążane, podklejane filcem (pion 49 mm, wieża 55 mm, goniec 72 mm, skoczek 65 mm, hetman 85 mm, król 96 m). Kufer drewniany (220 x 150 x 75 mm). Cena: 99,90 zł.
(4) Figury szachowe COLOMBIAN 6 z drewna akacjowego i bukszpanu. Cena: 494 zł.
Najbardziej podobał mi się komplet (3). Zrezygnowałem z następujących powodów: (a) wolałem wielkość nr 6; (b) nie bardzo podobał mi się goniec ze spłaszczonym czubem; (c) szachownica nie była oznakowana na obrzeżach; (d) wydały mi się zbyt drogie. W (4) piękny koń był zbyt ozdobny w porównaniu z pozostałymi figurami. Poza tym nie był klasycznym Stauntonem. Figury w (1) i (2) wydały mi się identyczne. Ponieważ znalazłem także ofertę szachownicy bez figur, postanowiłem ją zakupić, a do niej figury z kufrem, czyli (2). W ten sposób zaoszczędzałem 50 zł.
Szachownica drewniana intarsjowana do figur szachowych st 6. Pola jasno-beżowe / mahoń. Wymiary szachownicy: 55 x 55 x 1,4 cm. Wymiary pola: 5.8 x 5.8 cm. Cena: 149 zł. Link do oferty na Allegro.
Przystąpiłem do realizacji tego planu, I tutaj zaczęły się dziać dziwne rzeczy zapowiedziane wyżej.
Ze względu na mój niedawny zakup ekspresu do kawy SMEG, czym naraziłem się L postanowiłem zrealizować plan szachowy poza jej plecami i przyznać się do zakupów dopiero po pewnym czasie. Przekonałem się już nie raz, że to podejście jest dla mnie najmniej stresujące.
Zakładając, że zakupione produkty będą dostarczone do paczkomatu, próbowałem zsynchronizować obie tranzakcje w taki sposób, aby nadeszły mniej więcej w tym samym czasie. Ponieważ termin dostawy szachownicy był dłuższy, od niej zacząłem.. Podczas realizacji zamówienia okazało się, że jedyną formą dostawy (z pewnością ze względu na rozmary) był kurier. Pojawił się więc problem, albowiem to pokrzyżowałoby mój plan zrobienia tego po cichu. Aby jednak nie rezygnować, skierowałem dostawę do S.
W tej nowej sytuacji synchronizacja nie była już potrzebna, więc natychmiast przystąpiłem do zakupu figur (2). I tu czekała mnie niespodzianka: okazało się, że oferta (Allegro) była już nieaktualna. Wróciłem więc do internetu, aby znależć coś innego. Wtedy odkryłem zestaw (5), który przeoczyłem wcześniej.
Po bliższym pzyjrzeniu się tym figurom nie miałem wątpliwości, że spośród branej pod uwagę piątki kandydatów te są najbardziej zbliżone do ideału, za który uznałem komplet ze strony The History of Staunton Chessmen. Dla potwierdzenia umieściłem go między jasnymi i ciemnymi figurami (5). Nie dość na tym. W oferowanym komplecie są też duplikaty hetmanów, z czym spotkałem się jedynie w niektórych ofertach z The House of Staunton (por. niżej).
Cena też nie była zaporowa, więc nie miałem najmniejszych wątpliwości, że to jest to. I pomyśleć, że tylko przypadkowi (oferta nieaktualna, por. wyżej) zawdzięczałem odnalezienie tego kompletu. Aby było jeszcze dziwniej, następnego dnia, gdy znowu zajrzałem na rzekomo nieaktualną ofertę, okazało się że figury (2) znowu były dostępne!
Zarówno ten komplet jak i szachownica były od tego samego sprzedawcy: CAISSA - Sklep Szachowy.
Jeszcze dziwniejsza historia zdarzyła się z szachownicą. Dostawa do S miała być w piątek. Zadzwoniłem więc do niego wieczorem z pytaniem o przesyłkę. "Tak, odebrałem". Gdy zapytałem jak duża była paczka powiedział, że niewielka. Moje wątpliwości, że przecież musiało to być spore pudło, skwitował: "No, nie pamiętam." Moje zaskoczenie wzrosło, gdy otrzymałem maila o tym, że kurierowi nie udało się dostarczyć przesyłki i wróciła do punktu DPD. Sprawa stała się delikatna. Postanowiłem nie wspominać o tym S. Miałem nadzieję, że następnego dnia sprawa się wyjaśni. No i rzeczywiście, w sobotę wieczorem S zadzwonił z pytaniem, czy przyjadę do niego, aby odebrać szachownicę. Nie chciałem tak ni stąd ni zowąd do niego jechać, aby nie wzbudzić podejrzeń L. Ucieszyłem się, że problem się rozwiązał bez mojej interwencji. W niedzielę po południu zadzwonił Z, aby nas powiadomić, że właśnie odwiózł S do szpitala.
Biorąc pod uwagę dziwne zachowanie się S w piątek oraz szpital postanowiłem upewnić się, że paczka została faktycznie doręczona. Przedstawiciel DPD poinformował mnie telefonicznie o odesłanie paczki do sprzedawcy. W zaistniałej sytuacji było to nawet korzystne i to z dwóch względów. Zgodnie z zasadami miałem prawo odstąpić od kupna w ciągu 14 dni od daty tranzakcji. Ponieważ przesyłka była bezpłatna w ramach programu Smart! zwrot nic mnie nie kosztował. Zwrot był korzystny również dlatego, że teraz będę miał wybór między szachownicą nr 5 i 6, którego dokonam po zobaczeniu figur.
Zakup
Po nietypowym przebiegu podejmowania decyzji o zakupie (por. wyżej) stanęło na następującym komplecie:
(5) Figury szachowe EXECUTIVE 6 wykonane w Indiach z akacji indyjskiej (ciemne figury) i bukszpanu (jasne figury). W zestawie znajdują się dodatkowe hetmany. Wysokość króla 90 mm. Cena: 274 zł. Link do oferty na Allegro.
Dane figur (wysokość w mm | średnica u podstawy w mm | uśredniony ciężar w gramach) zmierzone przeze mnie (oczywiście po nadejściu przesyłki):
- Król: 97 | 39 | 48
- Hetman: 77 | 37 | 43
- Goniec: 73 | 33 | 31
- Koń: 71 | 33 | 42
- Wieża: 53 | 33 | 33
- Pion: 49 | 29 | 21
Kierując się zasadą (zob Klasyfikacja wielkości figur Stautona), że wymiar boku pola szachownicy powinien być dwukrotnością średnicy piona u podstawy, mamy 2 x 29 mm = 58 mm. A więc szachownica za 149 zł idealnie spełnia te warunki.
Zakupu dokonałem 9.2.2021 z dostawą do paczkomatu. Jedyny szkopuł polegał na tym, że wysyłka miała nastąpić dopiero po 18.3.2021. To oczywiście żaden problem, chyba żeby się okazało, że dostawa z Indii nie doszłaby do skutku. Tutaj można było śledzić przesyłkę.
Niespodzianką okazała się przyspieszona względem prognozy dostawa. Przesyłka z figurami została umieszczona w paczkomacie 5.3.2021. O ciekawym, innowacyjnym sposobie, w jaki paczkę odebrałem, napisałem w katalogu książek jako komentarz do Pelplin i jego zabytki.
Figury nie zawiodły mnie: jakość wykonania jest bardzo dobra, wyglądają tak jak na zamieszczonych wyżej zdjęciach. To ważne, bo często reklamowane produkty na ilustracjach prezentują się znacznie korzystniej. Szczególnie pięknie wykonane są konie. Porównywałem wszystkie 4 sztuki, aby stwierdzić, czy były rzeźbione ręcznie. Wydają mi się na to zbyt podobne. Gdybym miał zgadywać postawiłbym na robota. No bo nie są to chyba odlewy. Mam nadzieję, że informacja o gatunkach drewna, z których figury są wykonane nie była ściemą. Porównaj (wyżej) różnicę wagi między jasnymi i ciemnymi figurami.
Małym rozczarowaniem jest kolor ciemnych figur. Oczekiwałem, że będą bardziej czerwone, tak jak na zdjęciu wyżej. Okazały się brązowe (por. niżej). Też bardzo ładne, ale te na zdjęciu promocyjnym bardzo przypadły mi do gustu i na nie się nastawiłem.
Jedna z figur miała drobny defekt: krzyżyk na czubku ciemnego króla jest nierówno osadzony (lekko skrzywiony), jak widać na zdjęciu:
Klasyfikacja figur Stautona wg wielkości
Według powyższej tabeli zakupione przeze mnie figury to mała 6-ka. Być może, że szachownica nr 5 wystarczy. Wstrzymam się z jej zakupem do czasu otrzymania figur. Wtedy zadecyduję, którą wybrać kierując się następującymi zasadami:
The World Chess Federation (FIDE) says that the square size for competitive play should be between 5 cm to 6 cm, with a recommended king height of 9.5 cm. The king's base diameter should be between 40-50% of the king's height. The base diameter should be roughly 75-80% of the size of the square. One test you can perform to see if your board has enough space is to see if you can fit four pawns into one square. Many players prefer to play with less space. A simple test for them to perform is the same test described above, but with only two pawns in one square. (Chess Board Dimensions)
Okazało się, że zakupiony przeze mnie zestaw z królem o wysokości 96 mm (solidne st 6) idealnie spełnia turniejowe rekomendacje FIDE.
Portale
Podczas moich peregrynacji internetowych w poszukiwaniu idealnych figur szachowych napotkałem kilka ciekawych portali:
Ciekawe zestawy figur
Szachy z kolekcji House of Staunton
This club-sized Chess set features a 4.4" King with a 2.0" diameter base and is crafted out of the highest grade Boxwood and Genuine Ebony. The Chess pieces are heavily weighted with gold embossed English Leather base pads under all 34 pieces. [TBK: It means that the set includes double queens.] The Golden Collector Series Luxury Chess set has been crafted to replicate the design and proportions of the original Staunton pattern Chessmen, registered by Nathaniel Cooke in March of 1849 and first manufactured by Jaques of London in September 1849. The distinctive feature of this set is the the open-mitered Bishop and Knight design, which is modeled after the noble steeds from the Greek Parthenon (Elgin Marbles).
Szachy z kości słoniowej
This elaborate early 1800s English playing chess set design, referred to in the literature as a Calvert Pattern, is derived from earlier German designs from the 15th through the 19th centuries. It is often, but wrongly, attributed to John Calvert, a Master of the Worshipful Company of Turners, located at 189 Fleet Street, from around 1790 to 1840. He specialized in exquisitely turned chess sets for the aristocracy and for the many coffee shops and clubs where chess was a popular pastime.Chessmen of this type were actually manufactured throughout the early-to-mid Victorian period by John Jaques of London and Thomas Lund of Cornhill. The Calvert playing sets were ultimately supplanted by the Staunton pattern chessmen, which were introduced to the public in the fall of 1849 by the firm of Jaques of London. The pattern dates from 1815, at which time white and red colored pieces were popular. The slender baluster stems and the unusual form of the King and Queen with their pierced floral crowns, makes an attractive and highly decorative design.This reproduction is an exact copy of the original the original Calvert Chess set that is crafted from bone.
Ten zestaw najbardziej przypomina mi szachy, którymi jako dziecko bawiłem się w Tarnowskich Górach u dziadków B, albo u wujostwa G. Były w pudełku-szachownicy. Kilka figur brakowało.
Znalazłem też nieco inny, mniej elegancki, wariant tego typu figur:
Szachy z Lewis
Official Isle Of Lewis Chess Set Scottish National Museum. Price: £309 £169
An incredibly accurate reproduction of the original Isle of Lewis chessmen. These impressive British made chess pieces have been commissioned by the National Museum of Scotland. The chessmen have been moulded from high resolution laser scans of the original pieces found in the museum.
There is speculation that the pieces emerged from Norway but remained undiscovered for hundreds of years in the sandy beach of Uig bay.
These faithful reproductions are made from fine crushed stone composite and are supplied in an elegant blue presentation box, featuring the Museum branding in silver embossing. The perfect gift for all chess enthusiasts.
Height of King is 8.3cm; Weight of King is 136g; Height of Pawn is is 3.8cm; Weight of Pawn is 22g; King's Base Diameter is 5.1cm; Made from fine crushed stone composite. Overall Weight is 2.2kg; Suitable for Boards with a Square Diameter of 5.5 cm and above.
Scena szachowa z filmu Harry Potter and the Sorcerer's Stone
Recall from the movie, Harry, Ron, and Hermione play their way across a chessboard to pass the White players in a giant-scaled and dangerous game of Wizard Chess. In order for our heroes to pass, they have to play deadly moves as Harry, Ron, and Hermione are part of the Black pieces as a Bishop, Knight, and Castle (Rook). Many chess pieces are smashed into bits when they are overtaken by the opponent pieces. We find that in the last moves, Ron, as a Knight, has manoeuvred himself to the edge of the board as a forced sacrifice to the White Queen, since he has checked the White King. After Ron's sacrifice, Harry reminds Hermione not to move until Harry, as the Black Bishop, moves into a position to checkmate the White King, as per Ron's game plan.After watching the action-packed scene again, I noticed that something didn't quite add up. Why did Ron need to sacrifice himself when it seems that Harry could have moved in an apparent checkmate instead? If the Queen had just taken out Ron on the edge of the chessboard, why wasn't she able to prevent the checkmate in the middle of the board? Confused? Of course you are, and you are not the only one. Perhaps, like me, you repeatedly watched the scene and found that the whole last movement of the chess pieces made absolutely no sense.It is fortunate that the actual endgame itself was, in fact, well constructed even though several key moves were cut from the final version of the movie. This explains why what we end up seeing makes little sense to people who know the rules of chess. The additional moves that were cut tell an even more exciting story. Behind the scenes, and sadly not credited for the famous chess scene, was International Master Jeremy Silman. Below, he explains the actual complete chess positions and chess movement created by himself for Ron's endgame.
Jeremy Silman's Report
When I read the first Potter book I was faced with the problem: What position would I create that would justify Ron sacrificing himself? After spending many hours ’ day after day for a few weeks ’ on the phone to the screenwriter in Los Angeles and the producer in England (who insisted that the first move should be a capture), I finally decided on the following dynamic situation:
Black's immediate threat is 1...Nh3 mate, so White begins with...1. Qxd3This eats a pawn (thereby making the producer happy!) and prevents the Knight's intrusion into h3. She also threatens to capture Harry on a3! Note that I had the Queen make the capture because I wanted to do everything possible to turn this piece into something the young fans hated. In other words, I wanted to turn the White Queen into the scene's villain.1...Rc3!A nice little combination, since the sacrifice of the Rook adds to the Queen-hatred by the audience. The real point, of course, is that it frees the c5-square for the Harry-Bishop.2. Qxc3The Queen captures the Rook and once again threatens to end Harry's life! It looks bad for our heroes, but is this really true? Note that I created a logic problem here. Black can force a mate in two moves, but that would NOT be the correct solution. Can you figure out why?2...Nh3+!A faster mate is possible by 2...Bc5+ 3.Qxc5 Nh3 mate. Unfortunately, this calls for the sacrifice of HARRY, something that would end the quest immediately and is therefore completely unacceptable. By sacrificing himself, Ron pulls the Queen away from its control over the c5-square.3.Qxh3This is the only legal move.3...Bc5+Suddenly White's King has no move, and the Queen is forced to step in the way in a vain effort to safe its Monarch4.Qe34...Bxe3 #mate.
I designed this to be an important moment. To me, the audience would get an enormous amount of emotional satisfaction with Harry's conquest of the hateful Queen.Unfortunately, movie dynamics once again turned a well thought out chess situation into mumbo-jumbo (though it looked very energetic on the big screen). The length of the film demanded some cuts, so the moves of this whole scene were more or less slashed to ...Nh3+ (Ron's sacrifice) and ...Be3 mate (notice that ...Be3 doesn't capture the Queen...very, very sad.) I still feel that this was a real missed opportunity and would have enriched the whole on-screen scene immeasurably.
Figury
Nie znalazłem ich projektanta. Dziwne, bo są świetne! Gdy ujrzałem je po raz pierwszy na filmie, natychmiast skojarzyły mi się z figurami Habsburgów z grobowca Maksymiliana I w Kościele Dworskim w Innsbrucku. Ciekaw jestem, czy stanowiły inspirację dla twórcy szachów.
W sprzedaży są komplety figur szachowych z plastyku. Ich wygląd jest dość tandetny:
Video
Fragment filmu: Wizard's Chess - Harry Potter and the Philosopher's Stone (4:47). Skopiowałem go do kartoteki: xxx. Świetny jest początkowy moment kiedy Harry, Ron, and Hermione kroczą przez szachownicę i tuż przed przejściem przez rząd białych pionów, one wszystkie naraz nagłym ruchem wyjmują spod siebie po dwa miecza i krzyżując je zagradzają drogę młodym śmiałkom. Figury w filmie prezentują się wspaniale, np. ozdoby na hełmie hetmana, uprząż koni, miecz poddającego się króla itp.
Posiadane komplety (stan przed zakupem)
